Ból kolana jest zwykle mocno uciążliwy, gdyż wykonywanie codziennych czynności, które do tej pory nie stanowiły żadnego problemu, stają się prawie niemożliwe. Chodzenie po schodach, wyjście na zakupy czy stanie dłuższy czas – każda z tych czynności może spowodować nasilenie bólu. Warto zatem wiedzieć, jak sobie z tym radzić.
Ból kolana – przyczyny
Istnieje wiele przyczyny bólu kolana. Może być to spowodowane intensywnym treningiem, noszeniem ciężkich rzeczy, wspinaczką, a także urazami, np. skręceniem lub zwichnięciem. Ból kolana może również wystąpić na skutek zapalenia bakteryjnego, dny moczowej, a także z powodu przewlekłych chorób, tj. zwyrodnieniowa choroba stawów. Ból kolan bardzo często występuje również u sportowców.
Ból stawu kolanowego w chorobie zwyrodnieniowej
Gonartroza to powszechna choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego. W szczególności dotyka osoby starsze. Objawia się ograniczeniem ruchomości, bólem w kolanie, zaburzeniami funkcji stawu, obrzękiem oraz przykurczem w pozycji zgięcia. Skutkiem jej występowania jest niszczenie elementów, które budują staw.
Ból kolana u sportowców
Kolano biegacza jest schorzeniem, do którego prowadzi przeciążenie przyczepu pasma biodrowo-piszczelowego. Na tą chorobę zwykle cierpią skoczkowie, długodystansowi biegacze, narciarze czy piłkarze nożni. Jeśli przyczep pasma jest przeciążony, dochodzi w nim do powstania mikrouszkodzeń, które przyczyniają się do rozwoju stanu zapalnego. Osoby cierpiące na tą przypadłość, zgłaszają ból kolana z przodu oraz z zewnętrznej części, który nasila się w trakcie ruchu i chwilę po nim. W najgorszym przypadku przypadłość ta może nawet utrudniać normalną aktywność.
Ból kolana na skutek chondromalacji
Chondromalacja rzepki jest kolejną przyczyną bólu w kolanie. Cechuje się rozmiękaniem, a potem pękaniem chrząstki stawowej. Dochodzi do tego na skutek wielu czynników, np. zwichnięcia rzepki, nadmiernej masy ciała, obciążenia kolana, zmian zwyrodnieniowych czy zaburzenia napięcia mięśniowego w obszarze stawu kolanowego. Dolegliwości najbardziej odczuwane są przez osobę cierpiącą, po długim kucaniu, siedzeniu ze zgiętymi nogami czy wchodzeniu po schodach.
Inne przyczyny bólu kolana
Poza wyżej wymienionymi, czynniki, które powodują ból w obrębie stawu kolanowego to:
- torbiel Bakera,
- zerwanie więzadła,
- zwichnięcie, stłuczenie albo skręcenie stawu kolanowego,
- konflikt rzepkowo-udowy,
- przeciążenie, wynikające z otyłości lub charakteru pracy,
- guz koścca,
- zakrzepica żył głębokich,
- zapalenie kaletki maziowej stawu.
Jeżeli bólowi kolana towarzyszą takie symptomy, jak:
- obrzęk,
- wysoka gorączka,
- krwiak,
- problemy z poruszaniem,
- zasinienie,
należy niezwłocznie udać się do specjalisty, ponieważ może to oznaczać bardziej poważne schorzenia, niż uraz czy kontuzja.
Ból kolana – diagnostyka
Leczenie bólu kolana jest indywidualne dla każdego schorzenia, jednak w dużej mierze uzależnione od właściwego rozpoznania. Jednak diagnostyka bólu kolanowego nie jest prosta ze względu na brak swoistych symptomów. Z tego względu konieczne jest stosowanie technik, które są pomocne w ustaleniu przyczyny powstania dolegliwości.
Do tego typu badań należy ultrasonografia, rezonans oraz nowoczesne metody obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Staw kolanowy zbudowany jest z kości, ale również kaletek maziowych, więzadeł, rzepki i łąkotek. Elementy te podatne są na uszkodzenia, a urazy często trudno dostrzec gołym okiem czy przy pomocy podstawowych badań obrazowych.
W związku z tym, rezonans magnetyczny to badanie, które najlepiej obrazuje struktury stawu kolanowego i jest dedykowane diagnozowaniu tego typu schorzeń. Warto wiedzieć, że badanie jest bezbolesne i nie wymaga żadnego przygotowania. Rezonansu nie wolno jednak przeprowadzać u osób z metalami wewnątrz ciała, np. rozrusznikiem serca. Działanie rezonansu magnetycznego oparte jest na polu magnetycznym, dlatego też wszelkie elementy metalowe mogłyby się uszkodzić i tam samym spowodować zagrożenie życia dla pacjenta.
W jaki sposób przebiega rezonans magnetyczny kolana?
Badanie rezonansem magnetycznym trwa około 30 minut. Ma na celu ocenę kondycji wszystkich struktur, które obejmuje badany obszar. Jeżeli badanie ma być wykonane z podaniem kontrastu, 2 godziny przed badaniem, pacjent powinien wstrzymać się od jedzenia, a także wziąć ze sobą wyniki stężenia kreatyniny we krwi, który ukazuje kondycję nerek. Te z kolei odpowiadają za procesy wydalania kontrastu z organizmu. Aby wykonać rezonans magnetyczny kolana, nie trzeba mieć skierowania, jeżeli przeprowadzany jest odpłatnie i bez kontrastu. W innym wypadku konieczne jest skierowanie.
Ból kolana – leczenie
Chcąc pozbyć się bólu w kolanie, należy przede wszystkim ustalić jego przyczynę. Należy udać się do lekarza rodzinnego, który skieruje pacjenta do ortopedy. Na podstawie badań, będzie on w stanie zidentyfikować źródło bólu i pomoże w jego eliminacji.
Leki na ból kolana
W leczeniu bólu kolanowego pomocne mogą być leki w szczególności, jeśli zalecone są przez specjalistę. Jeżeli przyczyną bólu jest kontuzja, dobre rezultaty może przynieść stosowanie maści na ból kolana. Warto także używać chłodzące albo rozgrzewające okłady, zależnie od rodzaju i genezy bólu. W przypadkach bardziej poważniejszych konieczne może być przyjmowanie przeciwzapalnych leków, a także stosowanie zastrzyków z kolagenem. W sytuacjach najbardziej poważnych wykonuje się zabiegi chirurgiczne, które polegają zwykle na usuwaniu patologicznych zmian.
Stabilizator na kolano
Zastosowanie opaski, ortezy albo stabilizatora na staw kolanowy to jeden z najpopularniejszych sposobów zalecanych przez lekarzy w przypadku bolącego kolana. Na rynku ortopedycznym jest wiele produktów pomocniczych, które są w stanie w znaczący sposób poprawić jakość życia, przez odciążenie bolących stawów, ich stabilizację, a także ochronę więzadeł.
Ból kolana a rehabilitacja
Chcąc zniwelować ból w kolanie, warto zdecydować się na profesjonalną rehabilitację. Wykonywanie ćwiczeń, zaleconych przez specjalistę, przyniesie cierpiącemu wiele korzyści, zwłaszcza w zakresie łagodzenia bólu.
Pozytywne rezultaty można osiągnąć również dzięki zabiegom rehabilitacyjnym, takim jak:
- Laseroterapia, która polega na właściwym wykorzystywaniu laserów medycznych,
- Krioterapia – w tym przypadku wykorzystuje się lecznicze działanie zimna,
- Fonoforeza – zmiany zwyrodnieniowe i stany zapalne leczone są przy pomocy ultradźwięków,
- Elektroterapia – leczenie prądem.
Ból kolana – profilaktyka
Chcąc długo cieszyć się sprawnymi stawami i zapobiec pojawieniu się bólu w kolanie, warto:
- Uprawiać sporty przyjazne kolanom, czyli jazdę na rowerze, pływanie, skakanie na trampolinie, marsze z kijami czy slow jogging. Przed każdym treningiem warto jednak pamiętać o rozgrzewce, dzięki której można lepiej ochronić kolana przed urazami oraz bólem,
- Dyscypliny, których warto unikać to bieganie, narciarstwo, tenis, wspinaczka, siatkówka, piłka nożna, ćwiczenia na stepie,
- Wykonywać ćwiczenia na ból kolan, takie jak ściskanie poduszki między kolanami, odwodzenie nóg w pozycji leżącej na brzuchu, rozciągnie nóg z paskiem, mostek z podnoszeniem oraz opuszczaniem bioder,
- Unikać stresu, który wpływa na osłabienie odporności. Napięcie nerwowe może niekorzystnie wpływać na kondycję kolan. Ból tej części ciała może być związany z obniżonym poziomem mazi stawowej, na co wpływ ma m.in. stres, a także związana z nim obniżona odporność organizmu. Warto zatem stosować skuteczne techniki relaksacyjne i starać się dużo odpoczywać, a zyska na tym nie tylko staw kolanowy.
Ból kolana a dieta
Profilaktyka przeciwko bólom stawów, w tym kolanowego, obejmuje stosowanie odpowiedniej diety – im lżejsza dieta, tym większa szansa na uniknięcie problemów z otyłością i nadwagą. Każdy zbędny kilogram to dodatkowe obciążenie dla stawów, dlatego też utrzymywanie właściwej masy ciała może być podstawą profilaktyki.
Ból w kolanie pomogą też złagodzić niektóre składniki w diecie, które słyną ze zbawiennego wpływu na stan stawów i kości. Produkty, które wspierają kondycję stawów to:
- siemię lniane, tłuste ryby morskie, olej z ogórecznika lekarskiego czy sezam, które są źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych,
- natka pietruszki, cytrusy, dzika róża i warzywa kapustne – zawierają duże ilości witaminy C, która jest niezbędna do syntezy nowych włókien kolagenowych,
- orzechy, strączki oraz produkty z pełnych ziaren zbóż – są dobrym źródłem witamin z grupy B,
- migdały, nabiał, nasiona chia, ziarna słonecznika i kasza gryczana, które zawierają dużą ilość wapnia,
- drób, jaja, fasola, soja, ciecierzyca i soczewica, które stanowią źródło wartościowego białka.
Nie trzeba godzić się na dyskomfort związany z bólem kolan. Warto pamiętać, że chociaż problem ten w pewnym wieku jest normą, można skutecznie łagodzić dolegliwości, które związane są ze starzeniem się stawu. W przypadku bólu kolana, który jest skutkiem urazu, obciążenia lub występowania określonego schorzenia, najlepiej udać się niezwłocznie do specjalisty.
